Niello
Agrostemma githago
Caryophyllaceae
Àutri noum : Courouno-di-blad, Pebreto, Barbudo, Nialo, Aniello.
Noms en français : Nielle, Nielle des blés.
Descripcioun :Erbo pulèu grando que trachis dins li blad e que fai de poulìdi flour roso.
Usanço :Li grano de niello soun empouisounanto, ço que dounavo, à passa tèms (avans la criblo di gran), de farino qu'èron pas manjadisso (farino nielado). Pèr acò la nielo èro levado di champ avans o dóu tèms di meissoun : "Iéu me rapelle que me mandavo moun pèro, ère pichouno ! -Vai ciéucla un pau aquéu caire de blad -De que fau leva ? - De nielo", me disié ! O peréu : "Meissounavian l'espéuto à la fauciho, e levavian aquéli planto que i'avié dedins... La nielo fasié de grano negro" (G. Gabinel e J. Chapus in O. Madon, op. cit., p. 127).
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Agrostemma
Famiho : Caryophyllaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Champ de cerealo
Liò : Champ
- Meissoun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Agrostemma githago L., 1753
Martagoun
Lilium martagon
Liliaceae
Noms en français : Lis martagon, Racine d'Or.
Descripcioun :Tras que poulido planto de nòsti mountagno que pòu flouri fin qu'à mai de 2500m d'auturo. Se recounèis evidentamen à si gròssi flour roujo picoutado e à si fueio verticilado pèr 5 e mai.
Usanço :La cabosso èro manjado li tèms de carestié. A l'ouro d'aro soun li senglié que se n'en cargon alor que li cabróu esbrouton li fueio. Lou martagoun
èi vertuous contro lou mau d'os, es un remoulissènt di car. Evidentamen lou fau pas acampa qu'es uno planto urousamen proutegido.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lilium
Famiho : Liliaceae
Ordre : Liliales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 25 à 40 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 à 2200 m
Aparado :
Vo
Jun à juliet
Liò : Prado umido
- Melounié
- Faio
- Prado à rousèu
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Lilium martagon L., 1753